DI SẢN THẾ GIỚI TẠI LÀO
BKTT Wikipedia
-o0o-
Luang Prabang
H
Luangprabang (phiên âm kiểu Việt Nam là Luông Pra Băng, Luông Pha Băng hay Luổng Phạ Bang; phiên âm Latinh kiểu
phương Tây:Luang Prabang, hay Louangphrabang), là một huyện ở miền BắcLào. Các trụ sở chính quyền
của tỉnh Luang Prabang được đặt ở huyện này.
Theo các thư tịch cổ Việt, địa điểm này còn
có tên gọi là Nam Chưởng, và theo Đại
Nam chính biên liệt truyện, nó còn có tên là Lao Long quốc, tục gọi là Lào Qua Gia hay Mường Luổng. Trước kia nó từng là kinh
đô của một vương quốc tên Lan Xang
("vương quốc triệu voi") từ thế kỷ 14 đến năm 1946. Trước năm 1975, nó vẫn là thủ đô
hoàng gia, trung tâm của Vương quốc Lào .
Ngày nay, nó là tỉnh lỵ của tỉnh Luangprabang được UNESCO công nhận là một di
sản thế giới (văn hóa).
Luangprabang nằm cách Vientiane 425km về
phía Bắc, bên sông Mekong. Dân số của huyện này khoảng 22.000 người.
Wat Phou
Wat
Phou hay
chùa Núi là di tích một quần thể đền thờ Khmer ở Nam Lào . Wat Phou tọa lạc dưới chân núi Phu
Cao, tỉnh Champasak, cách sông Mekong
6 km,, cách thủ đô Vientiane 670 km về phía nam. Bao bọc xung quanh
di tích này là 4.000 hòn đảo lớn nhỏ trên sông Mekong mang tên Siphandone (Siphan =
4.000, done = đảo). Tại đây còn nhiều dấu tích văn minh cổ với các lâu đài bằng
sa thạch, các chùa chiền thờ Phật giáo Nam tông. Người Lào ví sông Mekong qua
khu vực này là một vùng biển giàu tiềm năng với 9 ngọn núi bao quanh phố cổ.
Quần thể này có một ngôi đền từ thế kỷ 5
nhưng các cấu trúc còn sót lại thì có niên đại từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 13. Ngôi
đền có kết cấu độc đáo dẫn đến một điện thờ, nơi có một linga tắm trong nước từ một dòng suối trên núi chảy xuống. Địa điểm này sau
này trở thành một trung tâm thờ cúng của Thượng tọa bộ mà ngày nay vẫn còn lại.
Wat Phou nằm dưới chân của một núi thiêng
gọi là Phou Kao (Núi Voi). Theo các nhà sử học, Wat Phou là đền thờ xưa nhất ở
Lào, từng là trung tâm của đạo Hindu, thờ thần Shiva. Đến thế kỷ 13, Wat Phou
trở thành đền thờ Phật và tồn tại cho đến ngày nay, trở thành một trong những
nơi lưu giữ các giá trị về lịch sử và văn hóa Lào.
Truyền thuyết và lịch sử Lào xác định đó là
đền thờ Thần Badhecvara, được xây dựng từ thế kỷ thứ V và thứ VII. Nơi đây còn
có thành Crethapura, kinh đô đầu tiên của vương quốc Chân Lạp. Các nhà khảo cổ
học luận giải rằng, thời kỳ đó đã từng tồn tại một con đường nối Wat Phou với
kinh đô Angkor, cách đó khoảng 100 km.
Ban đầu là ngôi đền núi, về sau, khi Phật
giáo trở thành Quốc giáo của đất nước Triệu Voi thì Wat Phou được trùng tu,
biến đổi thành một ngôi chùa thờ Phật. Từ thế kỷ XI, ngọn núi với dòng suối
thiêng phía sau ngôi chùa là trung tâm thờ phụng và thiền định của các tu sĩ.
Các nghi lễ tế thần hàng năm được tổ chức ở những đền thờ dưới chân núi.
Tục truyền, mỗi năm một lần, vào ban đêm
Quốc vương Chân Lạp vượt qua những sườn núi hiểm trở, đột nhập vào trong đền,
nơi có lính canh giữ, hạ sát một nhân mạng hiến tế Thần để cầu mong cho đất
nước được bình yên và thịnh vượng Sau này, Phìa Kumantha, người tạo lập Wat
Phou tiếp tục duy trì tập tục bằng việc đích thân mình hạ sát một đôi nam nữ
trinh trắng để hiến tế Thần. Về sau tục hiến tế nhân mạng được thay thế bằng
hiến tế trâu. Lễ hiến tế ở Wat Phou cũng đồng thời là lễ hội cầu mưa của nhân
dân địa phương.
Có một truyền thuyết khác về lễ hiến tế ở
Wat Phou. Con gái lãnh chúa Mương Champa Nakhon là Nàng Phăn trở thành Nữ hoàng
đầu tiên của xứ sở này bị một chàng trai quyến rũ rồi bỏ đi không trở lại, Nàng
Phăn hận đời mà có một lời nguyền: Người con gái nào bị con trai quyến rũ mà
chửa hoang như nàng thì phải cúng Thần một con trâu để giải tội. Nếu không thì
lúa trên rẫy sẽ chết khi thành bông, lúa trên đồng sẽ khô héo, tàn lụi.
Vậy nhưng tội lỗi vẫn không bao giờ hết. Ở
đâu cũng có những cô gái “lầm lỡ”. Vì vậy hàng năm vẫn có nhiều lễ giải tội
diễn ra. Tuy nhiên, lễ giải tội cũng là ngày hội của nam thanh nữ tú. Các chàng
trai, cô gái khi bên nhau hình như đã quên đi tội lỗi và lời nguyền của Nàng
Phăn. Những ngày lễ giải tội ở Wat Phou là cơ hội và nhân duyên của nhiều đôi
lứa.
Ngày nay lễ Wat Phou là lễ hội Phật giáo
của cả vùng Nam Lào, một trong những lễ hội lớn nhất ở Lào, được tổ chức liên
tục trong 3 ngày vào dịp rằm tháng 3 âm lịch.
Người dân khắp đất nước Lào và các tỉnh
láng giềng vùng đông bắc Thái Lan nô nức hành hương về đây. Hồ Noòng Viêng (hồ
nước của kinh thành) ở trước ngôi đền cổ là trung tâm của lễ hội. Tại đây có
các hội đua thuyền, đua voi, chọi trâu, biểu diễn vũ nhạc và bắn pháo hoa. Các
nghi lễ Phật giáo, Ấn Độ giáo và tín ngưỡng vật linh đồng thời được tổ chức.
Ngay cổng vào đền Wat Phou có một bảo tàng
trưng bày hơn 100 bức tượng đá, phù điêu, họa tiết trang trí chạm khắc trên đá
đẹp tuyệt vời. Những cổ vật này có niên đại từ thế kỷ thứ 5 đến thế kỷ 11. Cổng
chính và mặt trước của ngôi đền hiện nay đã đổ nát nhưng vẫn còn rõ nét dấu ấn
những bức phù điêu chạm khắc hình ảnh các vị thần của Ấn Độ giáo. Qua cổng, du
khách theo con đường rộng đến chân núi thẳng tắp những hàng trụ đá hình Linga,
biểu tượng của thần Shiva. Mặt đường được lót những tảng đá phẳng. Cuối con
đường lộ ra hai ngôi đền chính, hướng về phía Đông, đối xứng với nhau, trên một
gò cao. Cả hai ngôi đền này đang được trùng tu. Các công trình kiến trúc ở đây
đều bằng đá.
Khu đền thượng nằm ở lưng chừng núi. Đường
lên đền thượng cũng là những bậc cấp lát đá, hai bên có những cột đá tròn dựng
đứng. Ngôi đền là một khối kiến trúc được xếp từ những tảng đá lớn, chạm trổ
hoa văn cầu kỳ, tinh xảo. Phía sau ngôi đền là vách núi, trên đó những người
thợ tài hoa xưa đã tạc những bức tượng lớn nhỏ rất sống động.
Nhìn vào kiến trúc ngôi đền, hình dung công
việc vận chuyển những khối đá lớn, gọt đẽo, chạm khắc hoa văn, tượng Phật, thần
linh rồi lắp ghép lại để tạo thành một quần thể kiến trúc to lớn nhưng hài hòa,
vững chãi trên triền núi cao... mới thấy người xưa đã đổ biết bao công sức, trí
tuệ, của cải mới tạo dựng được một Wat Phou kỳ vĩ.
Không tránh khỏi sự tàn phá nghiệt ngã của
thời gian với khí hậu khắc nghiệt, nhưng Wat Phou hơn nghìn năm lịch sử vẫn là
điểm đến hấp dẫn của du khách bởi vẻ đẹp kỳ vĩ của công trình kiến trúc độc
đáo; bởi yếu tố tâm linh thần bí của vùng đất thiêng gắn liền với khát vọng
cuộc sống bình yên của con người.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét