THẦN ƯNG ANDES

Thần ưng Andes – chúa tể bầu trời Nam Mỹ

http://www.khoahoc.com.vn

---o0o---

Kền kền khoang cổ, còn gọi là Thần ưng Andes. Loài vật này có thân hình đồ sộ, là loài chim bay được lớn nhất thế giới. Đã từng ghi nhận những cá thể Thần ưng Andes có chiều dài thân lên đến 2m, nặng 20kg, cánh 4,5m.

Chúng có tên khoa học là Vultur gryphus, thuộc họ kền kền Tân thế giới. Loài này phân bố ở Nam Mỹ trong dãy Andes, bao gồm các dãy núi Santa Marta. Ở phía bắc, phạm vi của nó bắt đầu ở Venezuela và Colombia, tiếp tục về phía nam dọc theo dãy núi Andes ở Ecuador, Peru, và Chile, thông qua Bolivia và phía tây Argentina Tierra del Fuego.

Đầu thế kỷ 19, thần ưng Andes sinh sản từ miền tây Venezuela đến Tierra del Fuego, dọc theo toàn bộ chuỗi của dãy Andes, nhưng phạm vi của nó đã bị giảm đáng kể do hoạt động của con người. Môi trường sống của nó chủ yếu bao gồm đồng cỏ mở và núi cao lên đến 5.000m.

Nó thích các khu vực không có rừng, cho phép nó phát hiện ra xác chết động vật từ không khí. Phạm vi phân bố vùng đất thấp ở phía đông Bolivia và tây nam Brazil, xuống đến các khu vực sa mạc vùng đất thấp ở Chile và Peru, được tìm thấy trên toàn miền nam Patagonia.

Mặc dù là kền kền, nhưng chúng không có quan hệ họ hàng gần với các loài kền kền Cựu thế giới, dù chúng có nhiều điểm giống nhau, đều ăn xác chết. Chúng là loài có khứu giác rất tốt, khác với kền kền Cựu thế giới, chỉ có thị giác tốt mà thôi.

Chúng định vị xác thối bằng việc phát hiện mùi của ethyl mercaptan, một chất khí do xác chết đang phân hủy tỏa ra. Thần ưng Andes là loài chim bay được lớn nhất thế giới, với chiều dài thân trưởng thành 1,3m, nặng 13kg, sải cánh dài tới 3m. 

Chúng có cánh dài và rộng, đuôi cứng, thích hợp cho việc bay lượn trên độ cao hàng ngàn mét, nơi không khí rất loãng, áp suất thấp. Chúng có móng vuốt yếu, không thích hợp cho việc quắp con mồi bay lên không trung. Điều kỳ lạ nữa là Thần ưng Andes không có cơ quan âm thanh của loài chim, vì thế, âm thanh phát ra của chúng chỉ hạn chế ở những tiếng lầu bầu và xì xì hiếm khi xảy ra.

Mỏ của chúng hơi cong và tương đối yếu khi so sánh với mỏ của các loài chim săn mồi khác. Nó chỉ thích nghi với việc xé lớp thịt yếu của xác chết đã phân hủy, chứ không phải thịt tươi. Thần ưng Andes có tập tính bất thường là bài tiết nước tiểu vào phần có vảy trên hai chân để làm mát chúng bằng cách bốc hơi. Tập tính này cũng có ở các loài cò, và đây là một luận cứ cho mối quan hệ gần giữa hai nhóm chim này

---ooo0ooo---