VITAMIN D (2/2)

Bạn Phan Lục (Chicago) sưu tầm

THÔNG TIN Y HỌC – VITAMIN D (2/2)

www.nhipcauykhoa.ne

---o0o---

THIẾU VITAMINE D : MỘT YẾU TỐ NGUY CƠ TIM MẠCH MỚI ?

Đã từ lâu chúng ta biết rằng một sự thiếu hụt vitamine D được liên kết với bệnh loãng xương (ostéoporose), nhưng những hệ lụy về sinh lý của sự thiếu hụt này càng ngày càng được chứng minh. Một công trình nghiên cứu được thực hiện bởi Thomas Wang và các cộng sự viên (Framingham Heart Study) vừa được công bố trên site của tờ Circulation ngày 7 tháng giêng vừa qua. Công trình nghiên cứu cho thấy rằng một sự thiếu hụt vitamine D cũng làm gia tăng nguy cơ các bệnh tim.

Các tác giả đã tiến hành một công trình nghiên cứu theo dõi nơi 1.739 người tham dự của Framingham Heart Study.Vào lúc bắt đầu công trình nghiên cứu, các bệnh nhân không bị một vấn đề về tim mạch nào cả. Công trình nghiên cứu xác nhận rằng những người tham gia có nồng độ vitamine D thấp (<15 5="" b="" bi="" c="" cao="" ch="" d="" h="" hai="" i="" kh="" l="" m="" ml="" n.="" n="" ng="" nghi="" nguy="" nh="" o="" quan="" sau="" so="" span="" su="" suy="" t="" tai="" theo="" ti="" tim="" tr="" trong="" u="" v="" vitamine="">

Mặc dầu đã điều chỉnh những yếu tố nguy cơ tim mạch cổ điển (tăng cholestérol máu, đái đường, cao huyết áp), nguy cơ vẫn cao một cách đáng kể trong nhóm những người tham gia có nồng độ vitamine D thấp. Các công trình lâm sàng và thí nghiệm bổ sung sẽ cho phép biết việc điều chỉnh sự thiếu hụt vitamine D này có thể góp phần ngăn ngừa các bệnh tim mạch hay không.

NGĂN NGỪA TÉ NGÃ VÀ CÁC BIẾN CHỨNG NƠI NHỮNG NGƯỜI GIÀ: HÃY NGHĨ ĐẾN VITAMINE D

Việc sử dụng vitamine D làm giảm nguy cơ té ngã và biến chứng gãy xương nơi các người già. Phương thức này, được xác nhận bởi nhiều công trình nghiên cứu lâm sàng, không còn có thể không được biết đến, đứng trước sự lão hóa dân số và trước những hậu quả lâm sàng, xã hội và tài chánh của các gãy xương gây nên bởi những té ngã này. Đối với Giáo Sư Thierry Pepersack (Trưởng bộ môn lâm sàng và Giáo sư lão khoa (Erasme-ULB), thì cần phải cho vitamine D nơi tất cả những người già yếu.

Các té ngã và những biến chứng của chúng là điều thường rất hay xảy ra nơi các người già. Trên 70 tuổi, mỗi năm, cứ ba phụ nữ thì có một sẽ bị té ngã (một trên hai trong các nhà dưỡng lão), trong khi đó chúng ta cũng biết rằng một khi đã bị té ngã một lần thì thường sẽ bị một té ngã khác sau đó. Hậu quả là gãy xương: một té ngã nặng có thể đột ngột làm cho sức khỏe và khả năng độc lập (autonomoie) của một người già bị lâm nguy. «Khi một người già bị té, người ta ước tính rằng có thể có 5% nguy cơ gãy xương, nhưng trên 80 tuổi, nguy cơ này lên đến 15%. Các hậu quả về mặt ngân sách là to lớn khi chúng ta biết rằng ngày nay có 17.000 trường hợp gãy xương háng mỗi năm ở Bỉ và rằng mỗi trường hợp gãy xương gây tổn phí khoảng 25.000 Euro cho tập thể». Ngoài ra khi một người già bị té ngã và bị gãy xương, cơ may sống sót sẽ càng thấp khi tuổi càng cao. Tỷ lệ tử vong do té ngã biến thiên từ 12/100.000 đối với các phụ nữ từ 65 đến 74 tuổi, so với 123/100.000 đối với các phụ nữ 85 tuổi hoặc hơn.

TÉ NGÃ VÀ VITAMINE D

Một sự thiếu hụt vitamine D sẽ làm giảm sự hấp thụ calcium ở ruột và làm giảm sự khoáng hóa xương (minéralisation de l’os). Các thiếu hụt vitamine D là nguyên nhân của ostéopénie, loãng xương (ostéoporose), nhuyễn xương (osteomalacie), tăng năng tuyến cận giáp (hyperparathyroidie) thứ cấp và làm gia tăng nguy cơ té ngã và gãy xương. Trong một bài viết về các phụ nữ bị chứng loãng xương phải nhập viện vì bị gãy xương háng, 50% trong số những phụ nữ này có những triệu chứng thiếu hụt vitamine D. «Đứng trước điều chứng thực này, việc cho bổ sung vitamine D cho tất cả những người già yếu ớt rất là hữu ích, vì lẽ ít nhất 80% những người sống trong các nhà dưỡng lão đều bị thiếu hụt vitamine D, bởi vì họ ăn ít đồ sữa do không dung nạp được hoặc bởi vì họ ít đi ra ngoài. Điều này hoàn toàn biện minh cho việc sử dụng bổ sung vitamine D». Giáo sư Pepersack đã nhấn mạnh như thế.

Và những công trình nghiên cứu đã chứng tỏ điều đó. Nhiều thử nghiệm lâm sàng chứng tỏ rằng việc cho bổ sung vitamine D làm giảm từ 23% đến 53% tỷ lệ té ngã nơi những người già sống trong các nhà dưỡng lão và một phân tích méta quy tụ 5 công trình nghiên cứu và 1.237 người cao niên (80% phụ nữ trong lứa tuổi 70, được cho từ 400 UI đến 800 UI vitamine D3 mỗi ngày, có bổ sung calcium hoặc không) đã đi đến cùng kết luận, với tỷ lệ té ngã giảm 22%. Ngoài ra, hiệu quả này độc lập với việc cho calcium bổ sung, với loại vitamine được sử dụng, với thời gian điều trị và với giới tính. Có nên kết hợp vitamine D với calcium hay không? «Không cần thiết. Nếu cần phải cho calcium, có thể chỉ cần tăng cường về mặt dinh dưỡng là đủ, như thế tránh được những vấn đề trong tuân thủ điều trị hoặc những vấn đề do không dung nạp tiêu hóa gây nên bởi muối calcium», Giáo sư Pepersack đã giải thích như vậy. Hơn nữa vai trò của calcium trong phòng ngừa nguy cơ gãy xương đã không được xác lập. Trái lại, vài dữ kiện cho thấy rằng việc cho calcium bổ sung có thể cản ruột hấp thụ phosphates và do đó góp phần vào việc làm giảm khối lượng xương. Theo giáo sư Pepersack, «Ngày nay, các khuyến nghị yêu cầu cho vitamine D3 (cholécalciférol) với liều lượng 1 ampoule 25.000 UI/ml mỗi tháng hoặc 800 UI mỗi ngày nơi mọi người già ốm yếu, dầu cho tình trạng có thiếu hụt vitamine D3 hay không».

THIẾU VITAMINE D NƠI CÁC LÃO NIÊN BỊ BỆNH TRẦM CẢM

Witte Hoogendijk và các cộng sự viên (Amsterdam) đã nghiên cứu các nồng độ vitamine D và hormone cận giáp (hormone parathyroidienne) trên một nhóm những người già bị bệnh trầm cảm (dépression). Thật vậy, những công trình trước đây đã đặt mối liên hệ giữa rối loạn khí chất này với các rối loạn của các nồng độ 25(OH)D (25-hydroxyvitamine D) và hormone cận giáp (HPT: hormone parathyroidienne). Các nhà nghiên cứu này đã đánh giá mức độ trầm cảm của 1.282 lão niên tuổi từ 65 đến 95 tuổi, cũng như các nồng độ 25(OH)D và HPT của họ. Các nhà nghiên cứu cũng đã có tính đến các yếu tố như tuổi tác, giới tính, nghiện thuốc lá, BMI (body mass index), các bệnh mãn tính.

Các kết quả cho thấy rằng, so sánh với các người kiểm chứng, các nồng độ 25(OH)D 14% thấp hơn nơi 169 người bị chứng trầm cảm thể nhẹ và 14% thấp hơn nơi 26 người bị chứng trầm cảm thể nặng. Các nồng độ HPT lần lượt là 5% và 33% cao hơn. Mức độ nghiêm trọng của chứng trầm cảm được liên kết một cách đáng kể với sự giảm các nồng độ huyết thanh của vitamine D và một sự gia tăng của nồng độ HPT.

VITAMINE D, MỘT THUỐC CẢI LÃO HOÀN ĐỒNG?

Những nồng độ không đầy đủ vitamine D được liên kết với một tỷ lệ tử vong cao hơn. Hẳn là vitamine D đã không ngừng tiết lộ các đặc tính của mình cho giới khoa học.

Trong khi vitamine D đã gây sự chú ý về các tác dụng có lợi của nó trên sự xảy ra nhiều bệnh khác nhau, bây giờ đây những nồng độ không đầy đủ của vitamine quý báo này sẽ liên kết với một tỷ lệ tử vong cao hơn. Đó là điều được tiết lộ bởi một công trình nghiên cứu được công bố trong Archives of Internal Medicine của JAMA.

Những nghiên cứu trước đây đã phát hiện một mối liên hệ giữa một nồng độ thấp vitamine D và sự xuất hiện những bệnh lý như ung thư, đái đường, béo phì, cao huyết áp hay cả chứng trầm cảm. Trong công trình nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu của Đại học Graz ở Áo gợi ý rằng một nồng độ không đầy đủ của vitamine D được liên kết với một nguy cơ tử vong lớn hơn. Và đặc biệt là nơi những người bị bệnh tim mạch.

Được thực hiện trên 3.000 bệnh nhân với tuổi trung bình 62, công trình nghiên cứu đã cần khoảng 8 năm theo dõi. Theo BS Harald Dobnig, người đứng đầu công trình nghiên cứu, mối liên hệ giữa các nồng độ vitamine D và các tử vong do các bệnh tim mạch này là đặc biệt rõ nét. Suốt trong thời kỳ nghiên cứu, 737 bệnh nhân bị chết, trong đó 6,2% vì những vấn đề tim mạch. Các tác giả xác nhận rằng 307 người tử vong có những nồng độ vitamine D thấp nhất, so sánh với 103 tử vong của những bệnh nhân với những nồng độ vitamine D cao nhất.

Làm sao vitamine của ánh sáng mặt trời tác động lên những vấn đề tim và những nguyên nhân tử vong khác? Y học chưa biết điều đó nhưng vitamine D có lẽ đóng một vai trò chủ yếu trong hệ miễn dịch.

Theo Archives of Internal Medicine, 50% những người trưởng thành trên 50 tuổi có một nồng độ vitamine D rất thấp. Những lý do của một sự thiếu hụt như thế ? Việc giảm những hoạt động ngoài trời, sự ô nhiễm không khí và sự lão hóa là những câu trả lời.

Nguồn chính yếu của vitamine quý báu đối với sức khỏe này là một sự tiếp xúc từ 10 đến 15 phút mỗi ngày với ánh sáng mặt trời. Và nếu thời tiết không cho phép, thì cá mỡ trong bữa ăn sẽ luôn luôn có thể bù đắp nỗi khao khát vitamine của ánh sáng mặt trời này của chung ta.

VITAMINE D VÀ BỘ RĂNG CỦA EM BÉ

Theo các chuyên gia về nha khoa của Canada, các bà mẹ tương lai nhất thiết phải theo dõi nồng độ vitamine D trong thời kỳ thai nghén nếu các bà mẹ này muốn cho con mình về sau có những chiếc răng tốt. Thật vậy, một công trình nghiên cứu được thực hiện bởi Đại Học Manitoba đã xác lập một mối liên hệ trực tiếp giữa một nồng độ vitamine D đạt yêu cầu nơi các dựng phụ và bộ răng tốt nơi các đứa con mình.

KHÔNG CÓ VITAMINE D, TỶ LỆ TỬ VONG LEO THANG

Những nhà nghiên cứu của đại học y khoa Johns Hopkins đã phân tích một nhóm mẫu 13.000 người đàn ông và phụ nữ có sức khoẻ tốt. Trong số 1.800 người tham dự và chết vào ngày 31/12/2000, có gần 700 người là do hậu quả của bệnh tim mạch, còn 400 người thì do bị thiếu vitamine D, hoặc một nguy cơ tử vong 26% cao hơn.

Số trường hợp tử vong do một nhồi máu cơ tim không đủ cao để có thể thiết lập một cách khoa học một mối liên hệ nhân quả, các tác giả đã giải thích như vậy trong công trình được công bố trong Archives of Internel Medicine số 11/8. Những công trình nghiên cứu này chỉ rõ một mối liên hệ giữa các nồng độ vitamine D thấp trong máu và sự gia tăng ung thư vú cũng như chứng trầm cảm nơi các người già. Một nghiên cứu khác đã xác lập mối liên hệ khả dĩ với một sự gia tăng 80% nguy cơ bệnh động mạch. Một nghiên cứu của Áo thực hiện trên 3.258 bệnh nhân 62 tuổi đã được công bố cuối tháng 6 trong Jama và tiết lộ rằng những người có nồng độ vitamine D thấp nhất có nguy cơ tử vong hai lần cao hơn những người với nồng độ cao nhất. Theo các tác giả, ít nhất một nửa những người trưởng thành trên 50 tuổi trên thế giới có một nồng độ vitamine D thấp trong máu và vấn đề này cũng ảnh hưởng một bộ phận quan trọng của những người trẻ tuổi hơn. Sự giảm các hoạt động bên ngoài, sự ô nhiễm và sự lão hóa là những lý do khả dĩ giải thích sự thiếu hụt này. Nguồn chủ yếu của vitamine là một sự tiếp xúc với ánh sáng mặt trời 10-15 phút mỗi ngày. Những nguồn thực phẩm là các loại cá béo (cá hồi, cá ngừ, hareng...)

Viện y học Hoa Kỳ khuyến nghị 200 đơn vị vitamine D mỗi ngày cho các người trẻ và những người lớn cho đến tuổi 50.Trên lứa tuổi này, Viện khuyên 400-600 đơn vị mỗi ngày. Nhưng những khuyến nghị này đang là đối tượng của những tranh cãi trong thế giới khoa học.

---ooo0ooo---